
Galileo là ai?
Patricia Brennan Demuth, John O'Brien ; Tôn Nữ Thanh Bình dịch. -
Tái bản lần thứ 2. - H : Dân trí, 2022. 107 tr: tranh vẽ; 19 cm.
Quý độc giả thân mến! Những thành tựu khoa học kỹ
thuật mà nhân loại đang ứng dụng ngày hôm nay, là nhờ sự nghiên cứu, khám phá
miệt mài của nhiều nhà khoa học trên thế giới. Nhắc đến những nhà khoa học có
thành tựu to lớn trên thế giới, không thể không kể đến nhà khoa học tài ba mang
tên Galileo Galilei. Ông được xem là một nhà thiên văn học, là “cha đẻ của vật
lý hiện đại”, hay đúng hơn là “Người khai sinh ra nền Khoa học hiện đại”. Cuộc
đời và những thành tựu vĩ đại của Galileo được trình bày khá chi tiết qua quyển
sách “Galileo là ai?”
Galileo Galilei được mệnh danh là "cha đẻ của
khoa học hiện đại" nhờ những thành tựu đột phá trong nhiều lĩnh vực, đặc
biệt là vật lý và thiên văn học. Những đóng góp của ông đã thay đổi hoàn toàn
cách con người nhìn nhận về vũ trụ và đặt nền móng cho phương pháp khoa học
thực nghiệm.
Lĩnh vực thiên văn học: Galileo không phải là người phát minh ra kính viễn
vọng, nhưng ông đã cải tiến nó với độ phóng đại cao hơn nhiều. Ông là một trong
những người đầu tiên sử dụng kính viễn vọng để quan sát bầu trời, thay vì chỉ
để quan sát Trái Đất. Nhờ kính viễn vọng, ông đã có những phát hiện chấn động:
Các mặt trăng của Sao Mộc: Ông quan sát được 4 vệ tinh
lớn quay quanh Sao Mộc. Phát hiện này là bằng chứng đầu tiên cho thấy không
phải mọi thiên thể đều quay quanh Trái Đất, giáng một đòn mạnh vào thuyết địa
tâm của Ptolemy.
Các pha của Sao Kim: Galileo nhận thấy Sao Kim có các
pha tương tự như Mặt Trăng, từ hình lưỡi liềm đến hình tròn. Điều này chỉ có
thể xảy ra nếu Sao Kim quay quanh Mặt Trời, củng cố thêm cho thuyết nhật tâm
của Copernicus.
Các vết đen trên Mặt trời: Ông quan sát các vết đen
trên bề mặt Mặt trời và nhận thấy chúng thay đổi vị trí, chứng tỏ Mặt trời cũng
tự quay quanh trục của nó.
Bảo vệ và củng cố thuyết nhật tâm: Những quan sát của
Galileo đã cung cấp bằng chứng thuyết phục cho học thuyết Mặt Trời là trung
tâm vũ trụ (thuyết nhật tâm) của Nicolaus Copernicus, chống lại quan niệm
đã tồn tại hàng ngàn năm trước, cho rằng Trái đất là trung tâm.
Lĩnh vực Vật lý học:
Nghiên cứu về chuyển động: Galileo đã bác bỏ lý thuyết
của Aristotle rằng vật nặng rơi nhanh hơn vật nhẹ. Ông chứng minh rằng vật
thể rơi tự do có gia tốc không đổi (với điều kiện bỏ qua sức cản của không
khí) và tất cả các vật rơi với cùng một tốc độ, bất kể trọng lượng của chúng.
Nguyên lý quán tính: Mặc dù Isaac Newton là người đưa
ra định luật chính thức (sau gần 50 năm), Galileo đã là người đầu tiên đưa ra
khái niệm cơ bản về quán tính, cho rằng một vật thể đang chuyển động sẽ tiếp
tục chuyển động với cùng vận tốc và hướng nếu không có lực nào tác dụng lên nó.
Phát triển phương pháp khoa học: Galileo là người tiên
phong trong việc sử dụng thực nghiệm và toán học để kiểm chứng các giả
thuyết khoa học. Thay vì chỉ dựa vào lý luận trừu tượng như các triết gia thời
bấy giờ, ông đã thiết kế các thí nghiệm, quan sát và ghi chép cẩn thận.
Nghiên cứu về độ bền vật liệu: Trong những năm cuối
đời, Galileo đã nghiên cứu về độ bền của các vật liệu và cấu trúc, đặt nền móng
cho ngành cơ học vật liệu hiện đại.
Những thành tựu này đã tạo nên một cuộc cách mạng
trong khoa học, phá vỡ những quan niệm cũ và mở ra một kỷ nguyên mới của khám
phá và tư duy khoa học dựa trên thực tế.
Quyển sách Galileo là ai? không chỉ là
một cuốn tiểu sử đơn thuần mà còn là một câu chuyện đầy kịch tính về cuộc đời
của một trong những nhà khoa học vĩ đại nhất lịch sử - Một bộ óc thiên tài với
tinh thần làm việc không mệt mỏi, một nhà khoa học dũng cảm đương đầu với cả giáo
hội, bác bỏ những quan điểm lạc hậu. Sách đang được trưng bày và giới thiệu tại
Thư viện tỉnh An Giang, kính mời quý độc giả đến tham quan và tìm đọc./.